INTRODUCTION TO TRANSLATION THEORY

UNIT 1: The History of Translation

Translation is one of the oldest occupations in the world.

How old is translation as a practice? As ancient as human communication itself
When was the first dict. Created? 6,000-10,000 years ago.
What was the first translation?
+ a poem called, originally written in Sumerian and translated into a variety of Asian languages
+ The Rosetta Stone, an ancient Egyptian stone inscribed with a decree
Who was the first translator?
Saint Jerome, who translated the Bible from Hebrew & Greek into Vulgar Latin around 400
A.D.
What is the most widely practiced religion in the world?
Christianity (~2 billion followers) followed by Islam (~1.8 bil), Hinduism (1.1), Buddhism, and
non-religious ppl/atheist
What is the name of a mythological tower in the Bible that is meant to explain why people
speaking different languages?
Answer: Tower of Babel,
What is widely considered the world's best-selling and most translated book of all time?
Answer: the Bible, followed very closely by the Quran 9.
What language is considered the international language?
No language

CONTENTS
1. Historical overview of Translation practice
Why engage in the study of translation history?
The present has grown out of the past. To understand why things are the way they are, we must
understand how they have come to be this way Translation today is the product of its history.
(Theo Herman)
1.1.Translating the Bible
- Like culture, the history of translation begins with religion.
- The Judeo – Christian – Muslim world derives its culture from a common source – a set
of books originally written in Hebrew. The Hebrew Bible was created around 1300 – 300
B.C.
- To disperse the Bible to ppl who speak languages.
- The translation of the Hebrew Bible into Greek in the 3rd century BCE is regarded as the
first major translation in the western world
 - St. Jerome translated the Bible from Hebrew and Greek to Latin making it accessible to
Western Europe. Jerome stated that the translator needed to translate "not word for word
but sense for sense
- 9 century: the beginning of Bible translation into English, French and German
- Martin Luther proposed basic translation principles, which have remained valid to this day:
paying close attention to the transmission of meaning to the target language, emphasis on
clarity and simplicity of translation.
1.2.Translation in the East – Islam, Hinduism, Buddhism
- After the spread of Islam throughout the Middle East, North Africa and Spain, the new
Muslim empire undertook ambitious programs of translating the classics, notably Greek
philosophy, astronomy and medicine. The knowledge of the ancient is transmitted through
translation.
- Buddhism has spread its teaching throughout Asia in several languages The sacred
scriptures of Buddhism were translated from Sanskrit into Chinese by the Buddhist monk
and pilgrim to India Hsuan-tsang (Tang Sanzang)
1.3.TRANSLATORS OPENING THE DOOR TO THE MODERN WORLD
- 12th-13th century: the most glorious period in the history of translation, represented by the
so-called Schools of Translators of Toledo in Spain
- The cultures of antiquity preserved in Arabic language were translated first into Latin and
later into new languages of Europe.
- The Toledo school attracted translators from all parts of Europe.
- The great discovery of the New World by Columbus and other discoveries might have
never occurred without the transmission of knowledge and science that took place in
Toledo in those years. The modern world as we know it today might not exist
1.4.THE 20TH CENTURY
- Translation in this century has seen some good times and some bad times.
- Two linguistic phenomena became dominant.
+ 1st the growing incursion of American English into nearly all the languages of the world,
mostly because of American pop culture and high tech.
+ 2nd: the reemergence of national languages throughout the world
- Linguistic diversity as well as a growing influence of one international language, namely
English, should characterize the beginning of the next century.
- As the twenty-first century begins to unfold, translators are standing on the threshold of a
new golden age for translation
- Translators play a critical role in shaping history and helping civilization mako the
transition into the next age
2. Translation Studies
2.1. Definition of translation
The term "TRANSLATION itself has several meanings
+ The general subject field, the PRODUCT (the text that has been translated)
+ The act of producing the translation, the PROCESS
Translation is the replacement of textual material in one language by equivalent textual material
in another language (Catford, 1965)
Translation is a craft consisting in the attempt to replace a written message and/or statement in
one language by the same message and/or statement in another language" (Newmark, 1981).
Translation consists in reproducing in the receptor language the closest natural equivalent of the
source language message, first in terms of meaning and secondly in terms of style. (Nida &
Taber- 1974)
2.2. A brief history
Although the practice of translating is long established, the study of the field developed into an
academic discipline only in the second half of the twentieth century.
In academic circles, translation was previously relegated to just a language- learning activity. But
gradually translation was abandoned in language learning and tended to become restricted to
higher-level and university language courses and professional translator training
2.3. OVERVIEW OF TRANSLATION STUDIES
- Translation studies: "The complex of problems clustered round the phenomenon of translating
and translations".
- Become prominent thanks to two factors: a proliferation of specialized translating and
interpreting courses at both undergraduate and postgraduate level; and a proliferation of
conferences, books and journals on translation in many languages.
- From being a little-established field a relatively short time ago, translation studies has now
become one of the most active and dynamic new areas of research
2.3. SCOPE OF RESEARCH
- The objectives of the "pure" areas of research are:
+ the description of the phenomena of translation (descriptive translation theory)
+ the establishment of general principles to explain and predict such phenomena (translation
theory)
According to Newmark (1988), in a narrow sense: translation theory is concerned with the
translation method appropriately used for a certain type of text o In a wider sense, translation
theory is the body of knowledge about translating.
Translation theory includes the following things
+ identity and define a translation problem
+ indicate all the factors that have to be taken into account in solving the problem
+ list all the possible translation procedures
+ recommend the most suitable translation procedures, and the most appropriate translation
 UNIT 2: TEXT ANALYSIS
Warm-up
Translate the following sentence into Eng:
Không được ăn uống ở đây! è No food and drink allowed here!

Steps to follow when translating a text from a SL into a TL

Larson’s model: Discover the meaning of the text to be translated. Then, re-express the meaning
in the translation
Bell’s model: SL text à analysis à semantic representation à synthesis à TL text

Role of text analysis

Guide the trans process as it helps to:
+ Identify the feasibility the trans assignment
+ Make a decision on appropriate trans methods/ strategies

Factors of text analysis: 9

1. Reading the text
Purposes of reading:
- Understand the content
- Analyze the text from the translator’s viewpoint
- Determine the intention of the text and the way it is written è choose a suitable trans
method
Requirements:
- General reading è get the gist è understand subjects + concepts
- Close reading: Words in and out of context
2. The intention of the text
Represent the author’s attitude to the subject matter
3. The intention of the translator
In general, the intention of the text and the translator should be the same. However, when it
comes to political issues, the intention can be different to suit the trans process’s requirements
(shortening and/or over-trans for particular target readership). For example: America: Vietnam
war >< VN: Chiến tranh chống Mỹ
Suicide bombing: đánh bom cảm tử or đánh bom tự sát/ liều chết
Regarding newspapers, the vibe of the original text is not always be conveyed concisely in the
target text.
4. Text types
Narrative: sequence of events
Description: used to describe things, emphasis on linking verbs, adj, adjectival, nouns
Discussion: a treatment of ideas, emphasis on abstract nouns, verbs of thought, mental activity
Dialogue: emphasis on colloquialism, and phaticisms
 5. The readership
Readership = a group of readers the text is aimed at
3 types:
- Expert: readers with lots of knowledge about a topic
- The educated layman: readers with general knowledge about a topic
- The uninformed: readers with little or no understanding about a topic
Characterize the readership of the original, then of the trans.
è Knowing the readership is important for the translators when choosing the word choices.
Assess the level of education, the class, age, and sex of the readership if these are marked
(significant) – Thi vao
Decide how much attention should be paid to the TL readers
The average text for trans tends to be for an educated, middle-class readership in an informal,
not colloquial style – Thi vao, maybe in the form of gap filling or T/F
Giò: pork pie
Dưa hành: Salted shallots
Bánh chưng: Square cakes made of sticky rice stuffed with beans and pork
Xôi gấc: Momordica sticky rice
6. Stylistic scale
Scales (levels) of formality
ST: Chết
- Neutral: die, beyond the grave, depart this file
- Informal/ colloquial: kick the bucket/ bite the dust/ go home in a box/ six feet under
Scale of generality or difficulty
ST: tình trạng tắc nghẽn máu lên não
- Popular/ neutral/ educated: stroke (đột quỵ)
- Technical: cerebrovascular accident
- Opaquely technical: apoplexy
Scale of emotional tone: hot, cool, cold, warm
ST: HIV patients (Factual)
- Understatement: người có H, người sống chung với H
- Warm: người nhiễm HIV, người bị HIV
- Intense: si đa, ếch
There is some correlational between formality and emotional tone.
7. Setting of the text
Where would be the TT be published?
ð Cultural consideration
Who are clients? What are their requirements?
Addition/ omission of titles/ subtitles/ subheadings/ etc.?

South China Sea: biển Đông, biển Nam Trung Hoa

Spratly Islands and Paracel Islands: quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, quần đảo Nam Sa và Tây
Sa
8. Quality of the source text
Well or poorly written
What modification is needed?
nền kinh tế tăng trưởng nhanh: fast-growing economy
sản phẩm có giá trị gia tăng thấp: low-value-added products
unprocessed commodities: hàng chưa chế biến
assembling technology
bitter example: ví dụ chua chát
9. Last reading
 UNIT 3: TRANSLATION METHODS

Definition of trans methods

Trans methods refer to the overall strategy that a translator applies to a text as a whole.

Newmark’s V diagram (Remember the spelling when writing it down in the exam as wrong
spelling receives no score)

Word-for-word translation
When?: don’t have the equivalent meaning
Features:
- SL word order is preserved
- Words are translated singly by the most common meanings, out of context
- Cultural words are translated literally
- Use: to understand the mechanics of SL or to understand the meaning of a difficult text
as a pre-translation process
- Example: What is your name?: Cái gì là của bạn tên?

Literal translation
SL grammatical structures are converted to the nearest equivalent in the TL
Words are translated singly & out of context
Use: as pre-trans process to identify problems
Example:
What is your name?: Tên của bạn là gì?
She has a sweet tooth: Cô ấy có 1 cái răng ngọt.
This is a dry cow: Đây là 1 con bò khô.

Faithful translation (Từ cách này trở đi, khi dịch phải để ý đến context, k còn là out of
context nữa)
Reproduce the precise contextual meaning of the ST within the constraints of the TL
grammatical structures
Words are translated in context but uncompromising to TL
Transfer cultural words (does not naturalize), preserve the degree of grammatical and lexical
“abnormality”
Attempt to be completely faithful to the intentions of SL writer
Example:
He is as fast as a kangaroo (cultural word). à Anh ấy chạy nhanh như một con kangaroo.
(faithful trans)>< Anh ấy chạy nhanh như gió/sóc.
He is said to be something of a Don Juan (cultural word) à Anh ta bị coi là 1 gã Don Juan.
(Faithful trans vì giữ nguyên Don Juan) >< Anh ta là 1 tên sở khanh

Literal vs. Faithful

- Difference: Words out of context vs. Words in context
- Similarity: Cultural words are preserved

Semantic trans
Take account of the aesthetic value (tính thẩm mỹ - từ ngữ văn vẻ) of the SL text, compromising
on meaning where appropriate (= đôi khi sẽ hi sinh nghĩa, ý của bản gốc để bản dịch được hay)
Tend to over-translate, pursue nuances (=difference) of meaning (= các nét nghĩa khác nhau)
Aim at concision in order to reproduce pragmatic impacrt
Render closely (literally) the expressive components
Transfer cultural components
Use: expressive texts (literature, etc.) => dùng cho các văn bản mang tính biểu cảm (tác phẩm
văn học)

Communicative trans
Attempt to render the exact contextual meaning of the original so that content and language are
readily acceptable and comprehensible to the reader => TL (Eng) text tends to be shorter than
the SL text (Viet)
More natural to the targeted language
Tend to under-trans, to be simple, clear and brief
Normalise or tone down expressive components
Transfer and explain cultural components, or replace them by cultural equivalents
Use: informative and vocative texts (advertisement)
Example:
Cha tôi tên là Thuấn, con trưởng họ Nguyễn.
à My father, Thuan, was the most senior child/son/male of the Nguyen family line.
Cha là chỉ huy. Cha mà làm lính thì sẽ loạn cờ.
à My father is a commander. If he acts like an ordinary soldier, everything will be thrown into
disorder/ chaotic.
Bố cháu Kim Chi vụ phó, anh là tướng, thế là “môn đăng hộ đối”.
à Kim Chi’s father is a Deputy Chief of Department, you are a General, you two are of “the
same social class”.
Good to the last drop! (Maxwell house)
à Thơm ngon tới giọt cuối cùng!
Finger lickin’ good! (KFC)
à Vị ngon trên từng ngón tay.
Word hard, play hard. (Nokia)
à Làm hết sức, chơi hết mình.
Tide in, dirt out (Tide)
Tide, thách thức mọi vết bẩn.

Semantic vs. Communicative trans

Semantic: aesthetic value
Communicative trans: readability and naturalness

Practice
Right in the heart of Hanoi, Hoan Kiem Lake is an enchanting body of water, a peaceful
oasis away from all the hustle and bustle of the city.
à Communicative: Hồ Hoàn Kiếm là một hồ nước đẹp, yên tĩnh, nằm ở trung tâm Hà Nội ồn ào.
à Semantic: Nằm ngay giữa trái tim Hà Nội, hồ Hoàn Kiếm là một hồ nước đẹp mê hồn, một ốc
đảo yên bình tách biệt với sự hối hả bận rộn của thành phố
Keep off the grass.
à Semantic: Tránh xa bãi cỏ
à Communicative: Không được dẫm lên cỏ
Nhà có chó dữ.
à Semantic: There is a fierce dog in the house
à Communicative: Be ware of the dog.
Her face is all her fortune.
à Semantic: Bộ mặt là tất cả vốn liếng của cô ấy.
à Communicative: Con ấy chỉ được mỗi cái xinh.

Note: There is no one communicative nor one semantic method of translating a text - these are in
fact widely overlapping bands of methods. A translation can be more, or less, semantic - more,
or less, communicative - even a particular section or sentence can be treated more
communicatively or less semantically. (Newmark)

Idiomatic trans (dùng những ngôn ngữ mà native speaker sử dụng)

Reproduce the “message” of the original
Tend to distort nuances of meaning by preferring colloquialisms and idioms which do not exist
in the original.
Outcome: lively, natural trans
Example:
Laughter is good for our health.
à Một nụ cười bằng 10 thang thuốc bổ (sử dụng idiom ở bản dịch dù bản gốc k phải là 1 idiom)
Thằng con trai tôi ngủ say lắm.
à My son sleeps like a log.

Free trans
Reproduces the matter without the manner, or the content without the form of the original
Paraphrases much larger than the original
Often prolix and pretentious
Used the least as translators don’t rely on original form è free trans is only for internal
circulation, not for public or official document.
Example:
Business is business
à Công việc là công việc, tình cảm là tình cảm, không lẫn lộn được (có những ý không có ở bản
gốc nhưng ở bản dịch lại có)

Adaptation
The freest form of trans
Mainly used for plays, poetry
The theme, plots, characters are preserved, the SL culture is converted to the TL culture and
the text rewritten

Comments on methods
Only semantic and communicative translation fulfil the two main aims of translation:
accuracy, and economy (=short and concise)
 UNIT 4: TRANSLATION PROCEDURES

Translation methods >< T procedure

Trans methods: whole text
Trans procedures: sentences and the smaller units of language, choices are up to the translators
(there’s no advice on which on is the most suitable or popular)

Translation procedures (Peter Newmark): 13

Literal translation
- Nature of literal trans: Words are translated out of context, words are common meanings
in dictionary
- Is the basic trans procedure, and the most important of the procedures (acts as a base for
the translation)
- The use of other procedures always depends on a variety of contextual factors
- Literal trans ranges from one word-word, group-group, collocation-collocation, clause-
clause, sentence-sentence
- Above the word level, literal trans becomes increasingly difficult, only possible when the
SL and TL meaning correspond, or correspond more closely than any alternative
è most popular trans procedure not most popular trans method
Example:
Break the record à Phá vỡ kỉ lục (translated based on the meaning in dict.)
Mất mặt à Lose face

Transference
- Comes from the word “transfer”
- Def.: the process of transferring a SL word to a TL text as a translation procedure
è A SL word is directly taken into TL text with no translation
- Uses: proper names, geographical names, literary works, addresses, etc.
- Purposes: give local color (preserve the culture of the SL), attract the readers (evoke
reader’s curiosity, sound “posh”)
- Argument: show respect for the SL’s country culture >< the translator’s job is to translate
and explain
Example:
ST: Snape, like Flitwick, started the class by taking the roll call. And like Flitwick, he paused at
Harry's name.
"Ah yes," he said softly, "Harry Potter. Our new-celebrity."

TT: Thầy Snape cũng giống thầy Flitwick, bắt đầu buổi học bằng cuộc điểm danh. Và cũng
giống như thầy Flitwick ông dừng lại ở cái tên Harry Potter.
- À, phải rồi. Harry Potter. Một tên tuổi lừng lẫy mới của chúng ta.
(Harry Potter và Hòn đá Phù thủy)

Nữ chính hack tuổi định nhất phim Hàn hiện tại: U40 mà như đôi mươi, visual ra sao mà bì so với
một đàn em nức tiếng.
(kenh14.vn)
Chồng cũ “nàng có” Goo Hye Sun tái xuất sau 4 năm dính phốt ngoại tỉnh: Visual thăng hạng
nhưng có thoát “lời nguyền flop"?
(kenh14.vn)
SL: Áo dài là trang phục truyền thống của VN
è TL: Áo dài (giữ nguyên dấu) is the traditional costume of VN

"Góc tuyển dụng: Mình cần các em content creative (mới ra trường) về viết kịch bản giúp mình,
chủ yếu là mảng News, Podcast, Vlog. Quyền lợi là lương và cơ hội gặp KOL, KOC. Leader siêu
dễ tính nha".
(Smoney.vn)

Naturalization
- Def: adapts the SL word first to the normal pronunciation, then to the normal morphology
(wordform) of the TL
Example:
ST: The most open, tolerant cities in China are Hong Kong and Shanghai. The most closed
cities in the world are in central Saudi Arabia.
è TT: Những thành phố mở và khoan dung nhất Trung Quốc là Hồng Kông và Thượng Hải.
Những thành phố khép kín nhất trên thế giới là ở trung tâm Ả-rập Xê-út.
(Thế giới phẳng)

ST: "TROY SCORES!" roared Bagman, and the stadium shuddered with a roar of applause and
cheers. "Ten zero to Ireland!"
è TT: Ông Bagman gào lên:
"Troy Làm Bàn!"
Toàn sân vận động rung chuyển khi tiếng vỗ tay và hò hét bùng nổ.
“10-0. điểm cho Ái Nhĩ Lan!"
(Harry Potter và Chiếc cốc lửa)
SL: Áo dài là trang phục truyền thống của VN
è TL: Ao dai (bỏ dấu) is the traditional costume of VN
Hoa Thịnh Đốn = Washington DC
Mạc Tư Khoa = Matxcova
Anh Cát Lợi = nước Anh
Nã Phá Luân = Napoleon

Cultural equivalent
- Def.: an approximate translation where a SL cultural word is translated by a TL cultural
word
- Use: limited (not accurate), in general texts, publicity, and propaganda
- Ad: audience from TL can understand the concept quickly and easily
- Disad: not loyal to SL text as sometimes the trans can be inaccurate because of the
cultural difference
Example:
ST: They ate in the zoo restaurant, and when Dudley had a tantrum because his knickerbocker
glory didn't have enough ice cream on top, Uncle Vernon bought him another one and Harry was
allowed to finish the first.
à TT: Khi họ ngồi ăn trong nhà hàng của sở thú, Dudley đập bàn đập ghế um xùm vì cái bánh
kem của nó không có đủ kem như nó đòi dượng Vernon bèn mua cho nó một cái khác và Harry
được hưởng các bánh kem không đủ kem đó.
(Harry Potter và Hòn đá Phù thủy)

ST: Great Uncle Algie came round for dinner, and he was hanging me out of an upstairs window
by the ankles when my Great Auntie Enid offered him a meringue and he accidentally let go.
à TT: Ông cậu Algie đến uống trà, ổng nắm cổ chân tôi trút ngược xuống đưa ra ngoài cửa số.
Đang vậy thì mợ Enid đưa ống ổ bánh trứng, ống vô tình buông tôi ra để cầm bánh
(Harry Potter và Hòn đá Phù thủy)

ST: I was so worried that I lost 34 pounds. I was so frantic that I was almost out of my mind.
à TT: Tôi lo lắng, mệt mỏi tới mức sụt gần 15 kg, và sợ hãi gần như phát điên.
(Quẳng gánh lo đi và vui sống - Hiến Lê dịch)
è Can be a quest. in exam

Functional equivalent
- Def.: the use of a culture-free word (a word that is neutral, no need to have cultural
knowledge to understand that term), sometimes with a new specific term to neutralize or
generalize the SL word.
- Use: for translation of cultural words, or when a SL technical word has no TL equivalent
- This is the most accurate way of translating (decuturalise a cultural word) as it can
convey the message to the audience easily and correctly.
Example:
ST: General Phung Quang Thanh visited the Pentagon yesterday.
è TT: Đại tướng Phùng Quang Thanh đã thăm Bộ Quốc Phòng Mỹ vào ngày hôm qua.

ST: Ben Bernanke recently announced that the Federal Reserve would hold short-term interest
rates near zero.
è TT: Ông Ben Bernanke vừa tuyên bố rằng Ngân hàng Trung ương Mỹ sẽ giữ lãi suất ngắn
hạn ở mức gần 0%

ST: Since Park Geun-hye won a perfectly democratic election in December 2012, she returned to
the Blue House as the country's president.
è TT: Kể từ khi bà Park Geun-hye chiến thắng trong một cuộc bầu cử dân chủ tuyệt đối vào năm
2012, bà đã trở lại phủ Tổng thống Hàn Quốc với tư cách tổng thống.

Descriptive equivalent
- Def.: description and function are used to explain the SL word
Example:
ST: My brother is a big fan of buffet.

è TT: Thằng em tôi rất thích ăn tiệc đứng mà người tham dự tự do đi lại lựa chọn món ăn.
Through translation
- Def.: The literal trans of common collocations, names of organizations, the components of
compounds and phrases
- In theory, a translator should not “initiate” a through-translation.
- Use: should be used only when they are already recognized terms (names of international
organization)
Example:
ST1: The headquarters of NATO is in Belgium.
è TT1: Trụ sở của Tổ chức Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương ở Bỉ.

ST2: Xoan singing was recognized by UNESCO as an intangible cultural heritage in 2011.
è TT2: Hát Xoan được tổ chức Văn hóa, Khoa học, Giáo dục của LHQ công nhận là di sản
văn hóa phi vật thể vào năm 2011.

Shift/ Transposition
- Def.: involving a change in the grammar from SL to TL
- Common types: singular => plural, gerund => verb-noun/ subordinate clause/infinitive,
verb => noun/adverb; complex sentence => simple sentence, etc.
- Use: When a SL grammatical structure does not exist in the TL or where literal trans is
grammatically possible but may not accord with natural usage in the TL.
- Transposition is the only translation procedure concerning with grammar.
Example:
ST: My appetite returned. I gained weight
è TL: Tôi ăn ngon và lại tăng cân.
(Quẳng gánh lo đi và vui sống - Hiến Lê dịch)
ST: Squealer is a brilliant talker.
è Mồm Loa là một tay nói năng dẻo quẹo. (talk à nói năng, brilliant à k dc dịch mà thành
1 tay)
(Chuyện ở nông trại – An Lý dịch)

Đi thi: vdu xác định procedure: chuyển từ N => V => Shift

Modulation
- Def.: a variation through a change of viewpoint, of perspective and of category of thought
- Common types:
+ (a) abstract for concrete
ST: The wife wears the trousers in that family.
è TT: Người vợ nắm quyền hành trong nhà
+ (b) cause for effect
ST: He walked out of our sight.
è TT: Chúng tôi không nhìn thấy hắn đâu nữa.
+ (c) one part for another
ST: I bought this shirt for an arm and leg
⇒TT: Tôi mua cái áo với giá cắt cổ.
ST: Water off a duck's back.
 ⇒ TT: Nước đổ đầu vịt
+ (d) reversal of terms
ST: He lent me his bike.
⇒ TT: Tôi mượn xe đạp của anh ta
+ (e) active for passive
ST: Sleep is a natural process, and although a lot has been written about the subject, it
is still surrounded by mystery.
⇒ TT: Ngủ là một quá trình tự nhiên, và mặc dù đã có nhiều nhà nghiên cứu viết về đề
tài này, hiện vẫn còn nhiều bí ẩn xung quanh giấc ngủ.
+ (f) space for time
ST: At primary school, I was shy.
è TT: Hồi còn đi học, tôi nhát lắm
+ (g) change of symbols
ST: She is as lazy as a lizard.
è TT: Con bé ấy lười như hủi.
+ (h) Part for the whole
ST: Hanoi showed a strong reaction towards Bejing's territorial claim to Paracel Islands
è TT: Việt Nam đã phản ứng mạnh trước việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền lãnh thổ
đối với quần đảo Hoàng Sa
+ (h) positive for double negative
ST: It is not uncommon for many young people to spend at least a few hours a day surfing
websites like Facebook.
è TT: Điều phổ biến …

Reduction and expansion

- Rather imprecise translation procedures, sometimes practiced intuitively by the translator
- Not a gud idea to use this one
- Uses: mostly in literature trans
Example:
ST: His anxiety for Jane was evident, and his attentions to herself most pleasing, and they
prevented her feeling herself so much an intruder as she believed she was considered by the others.
(Pride and Prejudice)

TT: Rõ ràng anh có ý lo lắng cho Jane; cô vui mừng thấy anh lưu tâm đến chị mình. Thái độ của
anh có chừng mực, không làm cô cảm thấy anh xâm phạm vào đời sống riêng tư như những người
khác.
(Kiêu hãnh và Định kiến)
è Expansion

ST: She would not listen therefore to her daughter's proposal of being carried home; neither did
the apothecary, who arrived about the same time, think it at all advisable.
è TT: Vì thế, bà không nghe theo lời yêu cầu của có con gái muốn được về nhà. Vị bác sĩ cũng
thế.
(Kiêu hãnh và Định kiến)
è Reduction
Paraphrase
- Definition: This is an amplification or explanation of the meaning of a segment of a text.
It is used in an "anonymous" text when it is poorly written, or has important implications
and omissions.
Example:
ST: Nếu có trí tuệ, có ý tưởng hấp dẫn, bạn sẽ có tiền vốn từ rất nhiều nhà đầu tư tài chính quốc tế
đang sẵn sàng bỏ vốn vào những dự án có lãi và có khả năng thuyết phục. Nếu chậm hay không
có thông tin, bạn sẽ không thể có các mặt hàng mới lạ, chất lượng cao, phù hợp với thị hiếu khách
hàng.
è TT: Intelligence and practical ideas enable a country to draw capital from various international
financiers looking for lucrative projects. Ill-informed, you can hardly produce new, high-quality
products responsive to customers' needs.

Couplets
- Couplets: combine two of the above procedures for dealing with a single problem
- Use: particularly common for cultural words
- Combination: transference/naturalization + cultural equivalent/functional
equivalent/descriptive equivalent
- There are triplets, quadruplets
Example:
ST: My brother is a big fan of buffet.
è TL1: Thằng em tôi rất thích đi ăn búp-phê (một loại tiệc đứng, người tham dự có thể đi lại và
tự chọn món ăn)
Some airlines in Taiwan have cheongsam uniforms for their flight attendants such as Hainan
Airlines, Xiamen Airlines.

⇒TT: Một vài hãng hàng không ở Đài Loan sử dụng áo cheongsam (hay Xường xám, trang phục
truyên thông của Trung Quốc) làm đồng phục cho tiếp viên như Hainan Airlines, Xiamen Airlines.

Triplets (Transference + naturalization + descriptive equivalent)

Notes, additions, glosses

- A translator may add to his version additional information, which is normally cultural,
technical, linguistic, and is dependent on the requirement of his readership.
- Forms:
+ In-text: alternative to the translated word, in brackets, in parenthesis

+ Out-text: notes at bottom of page or at end of chapter, glossary at end of book

 UNIT 5: EQUIVALENCE IN TRANSLATION

Equivalence = Things that have same or similar attributes to the one we want to compare with
è example: two people talking 2 different languages have to understand the same thing when
mentioning an issue
Eg.: The rich aroma of nutmeg in the pumpkin pie filled the kitchen, evoking memories of autumn
celebrations.
⇒ Mùi thơm nồng của quả nhục đậu khấu trong bánh bí ngô lan toả khắp căn bếp, gợi nhớ về
những lễ hội mùa thu.
è “nhục đậu khấu” is considered equivalent to “nutmeg”?

Meaning-based equivalence (Koller) – should remember names ‘cuz it’ll be in the test
Quantitative equivalence (Kade)

1. The nature of translation equivalence

- "The central problem of translation practice is that of finding target language translation
equivalents" while "a central problem of translation theory is that of defining the nature and
conditions of translation equivalence". (Catford, 1965)
- The definition, relevance and applicability of equivalence has caused heated controversy. It has
been analyzed, evaluated, and discussed from different points of views and has been approached
from different perspectives
- The general consensus is that there are several types of equivalence, some are more important
than others, some applicable to one type of text and others to other types. Each text needs its own
hierarchy of priorities. (1 văn bản có 1 trật tự nhất định è xem có thể thoả mãn được loại
equivalence nào)

2. Definition of translation equivalence

- The concept of equivalence postulates a relation between SL text and TL text. The kind of
equivalence relation is defined in terms of the frame and the conditions to which one refers
when using the concept of equivalence.
(Koller, 1988)

3. Koller's categorisation of equivalence

- There exists equivalence between a given ST and a given TT if the TT fulfils certain
requirements with respect to frame conditions (content, style, function, etc).
- The requirement of equivalence has the following form: qualities X of the SL text must be
preserved, or at least the translation must seek to preserve them as far as possible.
à bản dịch giữ được đặc điểm của văn bản gốc à bản dịch được coi là tương đương so với bản
gốc
3.1. Denotative equivalence
- Denotation (nghĩa biểu vật): main meaning of the word, not including the feelings or ideas
that ppl may connect with the word
- Definition: denotative equivalence refers to the extralinguistic content transmitted by a
text
 - Achievement of denotative equivalence: the translation process can achieve referential
identity between SL and TL units (SL and TL words refer to the same thing in the real
world – tangible things)
- The central area of concern: the lexicon (vocabulary)
3.2. Connotative equivalence:
- Connotation (nghĩa biểu cảm)
- Used for abstract concepts
- Definition: connotative equivalence refers to the connotations transmitted by means of
the word choice, with respect to level of style, the social and geographical dimension,
frequency, etc.
- Connotative indicates that individual expressions in the textual context transmit not only a
denotative meaning but also additional values.
- Classification of connotative dimensions: speech level, socially determined usage,
geographical relation origin, medium, stylistic effect, frequency, register, evaluation,
emotion (không cần phải nhớ sub-category nhưng phải phân biệt được đấy là denotative
hay connotative)
3.2.1. Connotations of speech level
❖ Types:
- Elevated (formal, dignified)
ST TT
Dear Sir, Thưa Ông,
The disagreement subsisting between yourself Mối bất hòa trường kỳ giữa ông và người cha
and my late honoured father, always gave me đáng kính của tôi luôn khiến cho tôi cảm thấy
much uneasiness, and since i have had the bứt rút, nên từ khi cha tôi không may qua đời,
misfortune to lose him, I have frequently tôi thường muốn hàn gắn sự rạn nứt, nhưng
wished to heal the breach; but for some time I trong một thời gian tôi còn nghi ngại rằng có
was kept back by my own doubts, fearing lest vẻ như là không phải phép đối với hương hồn
it might seem disrespectful to his memory for của cha tôi nếu tôi có quan hệ hòa hoãn với bất
me to be on good terms with any one, with kỳ người nào đã mâu thuẫn với ông cụ.
whom it had always pleased him to be at
variance.
(Pride and Prejudice) (Kiêu hãnh và Định kiến)
- Poetic
ST TT
Sunshine, daisies, butter mellow Nắng vàng, mật bơ, hoa cúc
Turn this stupid, fat, rat yellow Có con chuột ngu béo núc
Harry Potter and the Philosopher's Stone Hãy biến nó ra màu vàng
Harry Potter và hòn đá phù thủy
- Normal
- Colloquial: cố gắng có được expressions giống native speakers
ST TL
Anyway, true to form, Lynetta tried to bait me Dù sao thì đúng như bản chất, lúc đầu Lynetta
with Juli those first few days. She even snuck cố gắng gán ghép tôi với Juli. Chị ấy thậm chí
her past Dad once and marched her all around còn tiếp tay cho con bé né được bố một lần và
the house, hunting me down. I wedged myself dẫn nó đi diễu binh khắp nhà để săn lùng tôi.
Tôi đã phải nằm dẹp lép như con tép trên
 up on the top shelf of my closet, and lucky for ngăn cao nhất trong tủ quần áo, và may cho tôi
me, neither of them looked up. là cả hai đều không nhìn lên.
(Flipped) (Bên kia đường có đứa dở hơi)
- Slang: dùng cho 1 nhóm người nhất định với mục đích người ngoài nhóm k hiểu đc,
informal hơn so với colloquial
ST TL
Cặp đôi phát cẩu lương khi vui chơi ở bể bơi The couple showed plenty of PDA while
hanging out poolside.
(PDA = public display of affection)
Món này ngon vãi! This food is fucking good!
Let's go out for dinner tonight and go Dutch TT: Tối nay đi ăn ngoài và cam-pu-chia nhé!
on the bill!
- Vulgar (rude, offensive)
ST TL
The dumb cooze never writes back" GG
"The things they carried" by Tim O'Brien

Writer's explanation of the meaning of the

word "cooze" (which is not included in any
dictionary)
+ Cooze: a slut
+ Words with similar meaning: bitch, bimbo
3.2.2. Connotations of socially determined usage
- Student language
- Military usage:
+ Stand at attention! à Nghiêm
+ Stand at ease! à Nghỉ
- Working-class language
- Educated class
- Aristocratic language (Ngôn ngữ giới thượng lưu)
ST TL
✓ "Behold! The clothes are finished!" ✓ Bẩm quần áo đã xong rồi ạ!

✓ "Would his imperial majesty, if it please his ✓ Muôn tâu thánh thượng, cúi xin bệ hạ cởi
grace, kindly remove his clothes." said the quần áo ra và đứng trước gương lớn, chúng
swindlers. "Then we will fit you with the new thần xin mặc quần áo mới cho bệ hạ
ones, here in front of the large mirror.

✓ "Yes, I am ready!" said the emperor. "Don't ✓ Hoàng thượng đáp: “Ta đã sẵn sàng”, và hỏi:
they fit well? “Các khanh thấy bộ quần áo này thế nào?”

The Emperor's New Clothes Bộ quần áo mới của Hoàng đế

3.2.3.Connotations of geographical relation or origin
❖ Types:
- American English
- Australian English
- British English
- Non - regional
- Dialects
Eg.: British English vs. American English
Ten years ago, there had been lots of pictures of what looked like a large pink beach ball wearing
different-coloured bobble hats - but Dudley Dursley was no longer a baby, and now the
photographs showed a large, blond boy riding his first bicycle, on a roundabout at the fair.......
Harry Potter and the Philosopher's Stone

Ten years ago, there had been lots of pictures of what looked like a large pink beach ball wearing
different-colored bonnets - but Dudley Dursley was no longer a baby, and now the photographs
showed a large blond boy riding his first bicycle, on a carousel at the fair...
Harry Potter and the Sorcerer's Stone
è Khi dịch từ anh-anh hoặc anh-mĩ sang tiếng việt thì chỉ có 1 bản dịch, chứ k thể có 2 bản dịch
để người đọc biết được là dịch từ anh-anh hay anh-mĩ sang
3.2.4. Connotations of medium:
- Spoken
- Written
3.2.5. Connotations of stylistic effects
* Types
- Archaic (old, no longer used)
- Pompous (show that you are more important than other people)
- Artificial
- Fashionable
- Euphemistic:
ST Dont Do (Euphemistic)
Người nghèo The poor The underprivileged
Người mù The blind The visually impaired
Sinh viên có hoàn cảnh khó Poor students Economically disadvantaged
khăn students
- Plain (easy to see or understand)
- Descriptive
3.2.6. Connotations of frequency
- Common
- Uncommon
3.2.7. Connotations of register
❖Types:
- Normal usage
- Technical:
Eg.: Mathematics

Root Nghiệm phương trình

Square Bình phương
Square root Căn bậc hai
Chemistry
 Addition reaction Phản ứng cộng
Half life Chu kỳ bán rã
- Medical:

Surgeon: A. Swan Bác sĩ phẫu thuật: Swan

• Assistant: Mr. Dickson • Phụ tá: Dickson

■ GA: Dr. Wood • Gây mê tổng quát: Bác Sĩ Wood

■ Incisions: median sternotomy and right thigh • Đường phẫu: rạch giữa xương ức, đùi và chân
and leg phải
3.2.8. Connotations of evaluation
❖ Types:
- Positively evaluative
- Ironic
- Pejorative (disapproval, criticism)
ST TL
✓ Why, you liar, I saw you with my own eyes Hừ đồ dối trá, chính mắt tao trông thấy mày len
sidle round the corner of the porch and squat inlén quành góc hiên đến ngồi núp trong bụi hoa
the cape jessamine bush by the wall. nhài cạnh tường mà.
Gone with the wind Cuốn theo chiều gió
✓ All she'll know about is the balls she went toTất cả những gì cô ta biết đến trên đời, là
and the beaux she collected những cuộc khiêu vũ cô ta tham dự và những
thằng nhân tình cô ta "sưu tầm" được.
Gone with the wind Cuốn theo chiều gió
3.3. Text-normative equivalence:
- Text - normative equivalence relates to text-type specific features or text and language norms
(usage norms) for given text types
- eg.: law documents, contracts
- Legal contracts, instructions for use, business letters, scientific texts all follow lexical and
syntactic norms of both selection and usage. To achieve text-normative equivalence is to translate
in accordance with these norms
Eg.: Legal contracts and instruction for use
ST TL
Term 4: Payment method Điều 4: Phương thức thanh toán
The buyer shall pay the seller by credit for Bên mua sẽ thanh toán cho bện bán một khoản
transportation and insurance. tiên bằng tín phiêu vào tài khoản của bên bản
đề thuê vận chuyển và bảo hiểm hàng hóa.
Name of the medical product SMECTA Tên thuốc SMECTA
- Pharmaceutical form - Quy cách đóng gói và hàm lượng
Box of 30 sachets of powder for oral Hộp chứa 30 gói bột pha hỗn dịch uống
suspension - Tác động lên khả năng lái xe và vận
hành máy móc
 - Effects on the ability to drive vehicles Chưa có nghiên cứu trên khả năng lái xe và vận
and operate machines hành máy móc của thuốc này. Tuy nhiên thuốc
There have been no studies on the ability to được cho là không có tác động hoặc tác động
drive vehicles and operate machines with this không đáng kể lên khả năng lái xe và vận hành
drug. However, it is expected that there is a máy móc
negligible or zero effect
3.4. Pragmatic equivalence
- Definition: Pragmatic equivalence refers to the receiver to whom the translation is directed and
to whom the translation is "tuned" in order to achieve a given effect
- Achievement of pragmatic equivalence: translating the text for a particular readership. This
may/must result in deviating (k đáp ứng được, tách rời khỏi) from the requirements of text-
normative, connotative or even denotative equivalence. (à bản dịch có thể khác hoàn toàn so
với bản gốc)
è phổ biến trong dịch báo, dịch tiêu đề phim, truyện à phù hợp với đối tượng độc giả, nghe
kêu…
ST TL
ST: How Vietnam managed to keep its CNN ca ngợi cách chống Covid -19 của Việt
coronavirus death toll at zero Nam
(CNN, 30 May 2020, How Vietnam managed (VnExpress, 30 May 2020, CNN ca ngợi cách
to keep its coronavirus death tool at zero) chống Covid - 19 của Việt Nam)
3.5. Formal equivalence:
- Formal equivalence refers to formal-aesthetic features of the SL text, including word play,
metalinguistic aspects, individual stylistic features.
- Achievement of formal equivalence in a TL text: produce an "analogy of form" in the translation,
by exploiting the formal possibilities of the TL or even by creating new form if necessary
- phổ biến trong dịch thơ
ST TL
Water Is Taught By Thirst Yêu khi tình đã mất
Water, is taught by thirst; Land - by the Oceans Yêu nước – những ai trong cơn khát Quí đất –
passed. người đang giữa đại dương
Transport - by throe – Vui vẻ, hân hoan chỉ biết đến khi buồn
Peace - by its battles told Ai đang chiến đấu – kẻ yêu hoà bình nhất.
Love, by Memorial Mold - Birds, by the Snow. Còn ta yêu – là khi tình đã mắt
Emily Dickinson Khi tuyết trắng trời ta lại nhớ về chim.
4. Quantitative equivalence
Kade (1968) proposed that the equivalence at the level of the word or phrase comes in four modes:
- One-to-one:
+ khá tương đương vs denotative vì chỉ có 1 cách dịch, k có cách khác
+ One SL item corresponds to one TL item
+ This relation may be considered "total equivalence"
Eg.: Information Technology à Công nghệ thông tin
Địa chấn học à Seismology
- One-to-several or several-to-one
+ An item in one language corresponds to several in the other language.
+ In context, the translation will have few real choices to make
+ Eg.:
 To breed Tre
To feed Nứa
Nuôi To raise Bamboo Trúc
To keep Mai
To support Vầu

ST TL
"I heard you went to live with Muggles," Mình nghe nói bồ sống với dân Muggle
said Ron. "What are they like?" hả? Họ ra làm sao?
Horrible - well, not all of them. My aunt Khủng khiếp! – Á, mà không phải tất cả
and uncle and cousin are, though. Wish I'd bọn họ đều xấu đâu. Chỉ có dì, dượng và
had three wizard brothers". thằng anh họ của tôi mới vậy thôi. Ước gì
tôi cũng có ba người anh phù thủy như
bạn.
Harry Potter và Hòn đá Phù thủy
- One-to-part: meaning không khớp, chỉ diễn đạt được 1 phần trong ý
+ dùng cho cultural words
+ Only partial equivalents are available, resulting in "approximate equivalence"
+ vdu:
o “rồng” ở châu Á () khác vs “rồng” ở phương Tây (con vật hôi hám, màu đen)
o “knickerbocker” vs “bánh kem” è chỉ diễn đạt đc 1 nét nghĩa
o “cá tính” è stylish (cá tính về cách ăn mặc)/ smart?/ unique?/ one of a kind (match
nhất)
- One - to – none: không có tương đương
+ No equivalent is available in the TL language.
+ Eg: Sushi
Continental breakfast
Nhà sàn
Áo dài
Bánh cuốn

MID-TERM TEST: final week

 TRANSLATION ERRORS

Contents
Trans error
ATA framework

Trans errors: Theories and norms (Hansen, 2010)

1. What is an error? Sth wrong
2. What is trans error?
Translation errors occur because something has gone wrong during the transfer and
movement from the ST to the TT.
3. Possible causes of trans errors
- Misunderstanding of the translation brief (a set of instructions that the customer gives to
their translator), or ST content
- Conveying the ST meaning inaccurately
- Factual mistakes
- Terminological or stylistic flaws
- Interferences between ST-TT
4. Evaluation of errors:
- Depending on the theoretical approach to translation and the evaluator's ethical norms
- Different expectations and attitudes with respect to fidelity (faithfulness), loyalty,
equivalence, norms and the acceptability, especially concerning acceptability of changes
of meaning and addition or omission of information.
- There is not always a direct relationship between the number and gravity of errors, the
quality of the TT and the perceived acceptability and usability of the text.
- In some communicative situations, overall poor quality, involving all kinds of errors, is
accepted.
- In other communicative translations, like translations of legal texts or business contracts,
errors are not acceptable
>< acceptable: novel, for example

ATA framework for standard error marking

- ATA (American Translators Association) is a professional association founded to advance
the translation and interpreting professions and foster the professional development of
individual translators and interpreters.
>< In VN, there is no association like ATA
- Candidates are required to translate two short passages (225-275w), including a general
translation and a semi-specialized text.
- Types of errors:
 Exam Format errors
1. Illegibility:
- What is written must be clearly understood by the grader.
- Deletions, insertions, revisions are acceptable if they don't make the intent unclear.
 2. Indecision
- Candidates give more than 1 option
- Graders won't choose the right word
- If both are correct => error
- Both are incorrect => more points deducted
Example:
ST: I booked a room in Hilton Hotel, it instantly became my "home away from home" place
to stay. (Huffington Post)
TL: Tôi đã đặt một phòng tại khách sạn Hilton, và nơi đây nhanh chóng trở thành “mái nhà
xa xứ”/“ngôi nhà thứ hai” của tôi.
=> Write one option only
3. Unfinished
Unfinished passage is not graded
Missing titles, headings, sentences... marked as one or more errors of omission
 Transfer errors
1. Addition (1)
- Add more info or stylistic effects
- Should resist the tendency to insert "clarifying" material
>< Explicitation (available from contextual knowledge) is permissible
Example:
ST: Thien says the demand for cat meat grows each year. "When I first started working
here, I was surprised so many people ate cat," he said. "But now, fine, they like it."
TT: "Khi tôi mới vào làm tại đây, tôi vô cùng ngạc nhiên vì rất nhiều người ăn thịt mèo.
Nhưng giờ tôi quen rồi, họ thích thì họ ăn thôi. Mà lượng khách cứ tăng đều", anh Thiện
cho biết.
è Added info: Mà lượng khách cứ tăng đều
2. Omission (14)
- An element of ST information is left out in TT (textual info, author intention)
- Missing titles, headings, sentences may be marked as "omission error" (how much)
- Implicitation (increase the economy of the TT) is permissible
Example:
o SL: References to "H.H.”'s crime may be looked up by the inquisitive in the daily
papers for September-October 1952; its cause and purpose would have continued
to come under my reading lamp. (Lolita -Vladimir Vladimirovich Nabokov)
o TL: Những ai tò mò muốn tìm hiểu kĩ có thể truy cứu các tư liệu liên quan đến tội
hình sự của “H. H.” trên các báo hàng ngày trong tháng Chín năm 1952; nguyên
nhân và mục đích của tội đó ắt sẽ tiếp tục là một bí mật hoàn toàn nếu số phận
không mang tập hồi ức này đến đặt dưới ngọn đèn biên tập của tôi. (Lolita –
translated by Duong Tuong)
 è Omission: Tháng 10
3. Ambiguity (2)
- Either the ST or TT segment allows for more than one semantic interpretation, where its
counterpart in other language does not. (Bản gốc có 2 cách hiểu nhưng bản dịch chỉ có 1
cách hiểu hoặc ngược lại)
Example:
o ST: woman without her man is nothing
o TL: Đàn bà nếu không có đàn ông, sẽ chẳng làm nên trò trống gì.
Note: The SL sentence can be understood in two different ways (the author intentionally
omits necessary commas)
>< The translation above only provides one of the two intentions.
à Suggestion (translation without placing any comma)
o Đàn bà nếu không có đàn ông sẽ chẳng làm nên trò trống gì.
o (Đàn bà, nếu không có, đàn ông sẽ chẳng làm nên trò trống gì.
o Đàn bà nếu không có đàn ông, sẽ chẳng làm nên trò trống gì.)
4. Cohesion (4)
- Cohesion: a network of lexical, grammatical & other relations which provide formal links
between various parts of a text. (liên kết giữa các ý về mặt từ vựng, ngữ pháp)
- A text is hard to follow because of inconsistent use of terminology (k nhất quán trog việc
sử dụng thuật ngữ), misuse of pronouns, inappropriate conjunctions, etc.
- An error is marked for the individual element that disrupts the cohesion
Example:
o ST1: Bởi vì anh ta giàu có nên anh ta nhận được rất nhiều đặc quyền.
o TT1: Because he is affluent, so he gets a lot of privileges.
è Because he is affluent, he gets a lot of privileges.
o ST 2: Mặc dù nhóm có rất ít thời gian nhưng họ đã vượt qua mọi trở ngại và hoàn
thành dự án thành công.
o TT2: Although the team had very little time, but they managed to overcome all
obstacles to complete the project successfully.
è Although the team had very little time, they managed to overcome all obstacles
to complete the project successfully
5. Faithfulness (6)
- The TT does not respect the meaning of the ST as much as possible.
- Candidates should not rewrite or improve upon the meaning and intent of the ST.
Example:
o ST: The truth is, there is a growing body of work coming out of psychology and
cognitive science that says you have no clue why you act the way you do, choose
the things you choose, or think the thoughts you think.
("You are not so smart")
o TT: Nhưng có một sự thật mất lòng là: Bộ môn tâm lý học nói riêng và ngành
khoa học nhận thức nói chung đang ngày một thành công hơn trong việc chứng
minh rằng chính bản thân bạn cũng chẳng nắm được tại sao mình lại làm những
việc mà bạn vẫn làm, chọn những thứ mà bạn vẫn chọn, hay thậm chí là nghĩ những
điều mà bạn vẫn nghĩ.
(“Bạn không thông minh lắm đâu”)
6. False friends (7)
Words of similar form but dissimilar meaning across the language pair are confused
Example:
o ST: If you are visiting My Son, here comes a bunch of tips on how to get the most
of it.
o TT: Nếu bạn đang có dự định đi thăm Con trai của tôi, hãy đọc những bí quyết dưới
đây để có thể có được một chuyến đi tuyệt vời nhất
=> My Son (Sanctuary): Thánh địa Mỹ Sơn
Note: "False friend error" is not commonly seen in E-V translation practice
His name is long
è Tên của anh ấy rất dài
7. Literalness (11)
A translation that follows the ST word for word results in an awkward, unidiomatic, or
incorrect renditions
Example:
o ST: The idea that there are "morning” or “evening” people is more than an urban
myth.
(The science of living)
TT: Quan niệm cho rằng có những người “buổi sáng” hoặc “buổi tối” không hẳn là
một lầm tưởng nơi thành thị. è Điều vô căn cứ
(khoa học về lẽ sống)
o ST: Ô mai
TT: Umbrella tomorrow
è Salted or sugared dried food
8. Mistranslation (12)
The meaning of a segment of the ST is not conveyed properly in the TL
Categories: choice of preposition, use of definite and indefinite articles, choice of verb
tense and mood.
Example:
SL: Tòa án nhân dân quyết định kết án họ 15 năm tù về tội buôn lậu ma túy.
TL: The People's Court decided to condemn them to 15 years imprisonment about è for
the drug smuggling.
9. Misunderstanding (13)
Misunderstand a word, misinterpreting a sentence, etc.
ST: Coming to Hanoi, it is hard for tourists to escape the elemental conversation on how
best to cross the street. A decade has transformed Hanoi's once-quiet, tree-lined boulevards
into roaring rivers of rubber and steel. (New York Times)
TT: Đến với Hà Nội, du khách khó có thể bỏ qua một chủ đề muôn thuở là làm sao để sang
đường an toàn nhất. Một thập kỷ đã qua, biến một Hà Nội đã có thời bình yên với những
đại lộ rợp bóng cây thành những con sông chất đầy cao su và thép.
è ...thành những con đường tấp nập xe cộ (rubber & steel ~ motorbike, car...)
10. Register (16)
Level of formality in the TT is not appropriate for the TT audience or medium specified
in the instructions (mức độ trang trọng của văn bản)
Example:
ST: Belgium's parliament votes through child euthanasia (BBC)
TT: Bỉ thông qua Luật “Cái chết nhân đạo" cho trẻ em (Dân trí).
 è Luật An tử
More examples:
Assisted suicide => Trợ tử
UNICEF: Quỹ Nhi đồng LHQ >< Quỹ Trẻ con/ Trẻ nhỏ?
11. Style (18)
The style of the translation not appropriate for publication or professional use (specified in
the instructions) => văn phong của bản dịch không phù hợp
Example:
ST: Căn cứ Nghị định số 32/2015 NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lý xây
dựng
TT: Based on the Decree No. 32/2015/NĐ-CP issued on March 25, 2015 of the
Government on management of construction investment expenses.
è Persuant to/ According to
12. Terminology (20)
A term specific to a special field is not used when the corresponding term is used in the ST
ST: So if you have high blood pressure problems, you need to be careful with Over-The-
Counter (OTC) medicines. That includes vitamins and supplements. Your doctor can
suggest OTC medicines that are safe for you. (webmd.com)

TT: Nếu bạn đang mắc chứng cao huyết áp, bạn nên lưu ý khi dùng các loại thuốc mua
ngoài quầy. Ví dụ như các loại vitamin hay thuốc bổ. Bác sĩ của bạn sẽ hướng dẫn bạn sử
dụng loại nào là an toàn.
> OTC: Thuốc không kê đơn
>> ETC (Ethical drugs) Thuốc bán theo đơn

Mechanical errors
Capitalization
The convention of the TL should be followed
ST: Bank for Investment and Development of Vietnam
TT: Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam
⇒ Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam

Diacritical marks/ accents

The TT conventions of accents and diacritical marks are not followed
Obscure meaning => more serious error
Example:
ST: Cô ấy đã gửi sơ yếu lý lịch của mình tới 50 công ty, nhưng không nhận được bất kỳ
một cuộc phỏng vấn nào.

TT: She sent her resume to 50 companies but didn't even get an interview.
=> Résumé

•Grammar
- The TT violates the grammatical rules of the TL
ST: Sau 8 năm ban hành Pháp lệnh ưu đãi người có công, mức sống người có công đã tăng
gấp 2 lần.
TT: Eight years after the issue of an Ordinance on Preferential Treatment to people with
meritorious services to the country, the living standard of these people have doubled.
have -> has
ST: Trái với cảnh hỗn loạn kinh hoàng tranh cướp lộc trong đêm khai ấn tại Đền Trần, sáng
nay dòng người xin ấn xếp hàng rất trật tự và kiên nhẫn chờ đợi.
TT: Contrary to the wild scramble for seals in the opening ceremony at Tran Temple, people
queued orderly and patiently this morning.
è People lined up in an order manner and waited patiently.

Punctuations
The TL conventions are not followed
Ex: quotation marks, commas, semicolons, etc.; incorrect or unclear paragraphing
ST1: As of July 2013, the world population was estimated to number 7.1 billion.
TT1: Theo ước tính vào tháng 7 năm 2013 thì dân số thế giới đạt con số 7.1 tỉ người.
=> 7,1 tỉ người

Spelling/ Character
A word or character in the TT is spelled/ used incorrectly according to the TL conventions
SL: Giết thịt trâu, bò có ai nói gì đâu, tại sao cứ mặc cảm với việc thịt chó? (Vietnamnet)
TL: Why do people have no comment on bufalo-butchery but give fierce opposition to dog-
sloughter?
è buffalo, slaughter

Syntax
The arrangement of words doesn't conform to the syntactic rules of the TL
(improper modification, lack of parallelism, unnatural word order)
If the incorrect syntax changes the meaning
=> more serious
Example:
ST: Hà Nội còn bao nhiêu vấn đề nóng bỏng: từ giao thông còn tắc, điện nước phập phù,
cơ sở hạ tầng yếu kém, can cớ chỉ lại ưu tiên đặt chuyện nói ngọng lên bàn nghị sự?
(Vietnamnet)
TT: Hanoi remains burning issues from high traffic, power is not fixed, weak infrastructure.
Why do we put lisp on the table?
è Hanoi must tackle many burning issues, including congested traffic, intermittent
electricity and water supply, poor infrastructure; why prioritize discussing lisp at the
meeting.

-Usage
Conventions of wording in the TL are not followed.
Correct and idiomatic use of the TL is expected.
Example:
ST1: Đồng bào ở vùng lũ lụt đang hết sức cần sự giúp đỡ của chúng ta. (Translation
Practice, 2004)
TT1: People in the flood-stricken areas seriously need our help.
=> Badly need/ to be in bad/ dire need for/ of
Word form/ part of speech
Word form error: The root of the word is correct but the form of the word is incorrect or
nonexistence in the TL
Part of speech error: the grammatical form (A, ADV, V) is incorrect
ST: Tai nạn bất ngờ ập tới là một cú sốc lớn đối với chúng tôi.
TT: The accident had came as a terrible shock to us.
=> Had come.
ST: Hai phần ba số cư dân trên sa mạc Sahara sống tại các ốc đảo. Nguồn lương thực chính
của họ là cây cọ, chanh, cam, mơ, các loại rau và ngũ cốc khác.
TT: Two thirds of the total population of the Sahara live in oasis. Their main source of food
comes from palms, citrus fruits, apricots, vegetables and cereal.
 UNIT 7: TRANSLATION TESTING

When to test a translation?

• Testing should be begun early after the first section, episode or chapter
→ Give feedback, point out weaknesses
• Testing will be more adequate if done on smaller units
• Partial checking, then final revision (review or polishing)

Why testing a translation?

• A translation which does not effectively communicate the message of the ST is of
limited value.
• The procedures involved in testing the translation are very important
• There are three main reasons for testing a translation: accuracy, clarity and naturalness
(3 most important and guiding criteria)
Accuracy:
- The translator may unintentionally omit or add information
- Reminding: always remember to make a completed sentence when translating
- Mistakes are made in the analysis of the ST or in the transfer process, resulting in a different
meaning
- A careful check for accuracy is needed
Clarity:
- A translation may be accurate but still not communicate to the people who are to use it.
(dịch đúng nhưng k đưa đc thông tin đến người đọc)
- The message should be easy to understand
Naturalness:
- The forms of the TL should be natural and idiomatic (diễn đạt tự nhiên như ng bản ngữ)
- The translation should “flow” easily, sound right, sound natural.
- Very important in interpretation as the audience will trust your trans without knowing it’s
right or wrong if you can translate naturally

Who tests the translation?

• The translators will be of better quality if several people are involved in testing
• The translator: self-checks, comprehension testing, naturalness checking
• Translation consultant:
o check possible inaccuracies and correct use of translation principles
o train the translator in how to do other kinds of testing
• Tester: test the translation with people who are unfamiliar with the ST in order to see if it
communicates clearly
• Reviewer: people who are willing to read through the translation and make comments about
clarity and naturalness
• The translator(s), consultants, testers and reviewers will all need to work together with one
goal – to make the translation as accurate, clear, and natural as possible.

Ways of testing a translation focus

Đi thi thg kiểm tra tên, purpose, who
Comparison with the source language
 - Purpose (hay bi kiem tra)
+ Check for equivalence of information content to make sure that all information is
included nothing omitted, nothing added, and nothing different (often done by translator,)
- Who
+ The translator
+ Someone who knows both languages well and knows translation principles
- How
+ have a draft of the translation typed with double spacing and wide margins; ideas and
alternatives can be written in the margin and above the line for later evaluation
- What
+ use the natural forms of the TL
+ the meaning and the dynamics of the ST are communicated by the translation
- Example:
Source Text Target text Notes
When Ngo Bao Chau won a Khi Ngô Bảo Châu giành - giải - Trở thành tiêu điểm
Fields Medal, it made headline thưởng Fields, điều đó trở - tại VN quê hương ông
news in his native Vietnam. thành tin tiêu đề tại Việt Nam - giành giải thưởng này
The president sent telegram a bản xứ của ông. Chủ tịch nước - Giáo sư Ngô Bảo Châu
of congratulations as he is the đã gửi điện chúc mừng vì ông - Là công dân pháp và ông
first Vietnamese winner. But he là người VN đầu tiên chiến đã hoàn thành chương trình
does not ply his trade in thắng. Nhưng ông đã không Tiến sĩ tại đây
Vietnam. Mr Chau is a làm việc tại Việt Nam. Ngài
professor at the University of Châu là giáo sư trường ĐH
Chicago and a naturalised Chicago và là công dân Pháp,
citizen of France, where he nơi ngài lấy bằng Tiến sỹ.
completed his PhD. (The
Economist)
Back-translation:
- Who:
+ Back-translator: Bilingual
- Purpose:
+ look for differences in meaning and for inadequate application of translation principles
- How
+ The back-translator takes the translation and writes out the meaning he gets from it back
into SL without having read the ST
+ The back-translator lets the translator know what is being communicated
+ The translation should be rendered literally to show up the structure vì không dùng để
cho ng đọc đọc mà để so sánh vs bản gốc
- Notes:
+ the back translation might be a poor back-translation of a very good translation and vice-
versa => choosing a good back-translator is important
- Example:
+ ST: _________________
Translation: Đã lâu lắm rồi anh mới nhìn thấy thằng bé mim cười.
Back-translation: He hadn't seen the boy smile like this for a long time.
ST: It was the first time he'd seen the boy smile in a long time.
è The TT is good
+ ST: _________________
TT: The importance of sexual education has been realized by many countries in the world
for a long time
* Back-translation: Tầm quan trọng của giáo dục tình dục từ lâu đã được nhận ra bởi
nhiều quốc gia trên thế giới.
ST: Tầm quan trọng của giáo dục giới tính từ lâu đã được nhiều quốc gia nhìn nhận.
è The TT is not good
Comprehension tests
- Purpose
+ to see whether or not the translation is understood correctly by speakers of the language
who have not seen the translation previously
+ to find out what the translation is communicating to the audience for whom it is intended.
- Who:
+ the translator (not ideal): be careful not to be defensive
+ the tester: trained in translation principles and understands the goals of an idiomatic
translation, trained in how to do the testing, relates well with people, knows how to listen
well and record accurately
+ the respondents (không cần biết 2 thứ tiếng, chỉ cần biết ngôn ngữ bản dịch nhưng phải
giỏi, hoặc là đối tượng độc giả của bản dịch): fluent speakers of the TL, ordinary people
from various segments of the society
- How
+ 1st step: overview
o The respondent retells or gives a summary of the material read => check if the main
event-line is clear
o The tester does not interrupt the respondent, just jots down notes or record it
+ 2nd step: comprehension testing
o The tester asks the respondent pre-prepared questions about the translated text
o Style questions are concerned with the genre as well as the style of the translation,
to see if the text is appropriately and skillfully told
o Theme questions focus on the high points of the story or argument, to determine if
the main points of meaning are clear in the translation
o Detail questions are questions about words, phrases, and other matters

Naturalness tests
- Purpose
+ To see if the form of the translation is natural and the style appropriate
- Who
+ Reviewers: need to know enough about translation principles to understand about
idiomatic translation
+ They look for ways to improve the clarity, naturalness, flow of discourse, and the motive
impact on the readers.
- How
+ the reviewer reads through the whole section at one time to check the flow of the
translation and the overall meaning of the text. If the reviewer hesitates and has to go back
and reread to understand, this should be marked.
+ after that, the reviewer goes back and studies carefully the places where he marks the
copy, writes notes to give to the translator

- Example:
+ Tự nhiên thực sự không có ý thức về hành xử. Bắt đầu từ trước khi mặt trời mọc, các loài
chim đã hót líu lo với âm lượng đủ lớn để ngay cả những người ngủ sâu nhất cũng không
thể nằm yên. Giống như những hàng xóm có lông vũ ấy, cơ thể chúng ta có một chiếc đồng
hồ báo thức vào buổi sáng. Theo lệnh của nó, các hệ cơ quan trong cơ thể chúng ta bắt đầu
 hoạt động và bộ não dần dần trở nên sẵn sàng để tập trung vào công việc trong ngày. Bạn
có thể không có vẻ ngoài lấp lánh của một chú chim sẻ, nhưng có cùng những loại hormone
giàu năng lượng đang chảy trong huyết mạch giống của chú chim ấy, cho phép bạn có thể
bay ngay vào ngày mới.
(Khoa học về lối sống)
+ Nature really has no sense of manners. Starting before sunrise, birds tweet and warble at
a volume loud enough to unsettle even the heaviest sleeper. Just like our feathered
neighbours, we have a body clock that wakes us in the morning. At its command, our
internal systems flutter into life and our brain steadily becomes primed to focus on the day's
business. You may not have the sparkle of a sparrow, but the same energizing hormones
flood through your blood, enabling you to fly headlong into the new day.
(The science of living)
Readability tests: đọc bản dịch lên xem nó có xuôi không, nếu chỗ nào ngắc ngứ thì có thể đang
mắc lỗi diễn đạt
- Who:
+ the translator
+ the tester
- How
+ The tester asks someone to read a part of the translation aloud (a complete section)
+ Notice any places where the reader hesitates as it indicates some problem in readability
- Note
+ What is readable for one audience may not be readable for another => readability tests
should be done with persons who will be the users of the translation. (target readers)
+ Readability may also be affected by formatting matters (font size, punctuation, spelling,
etc)

Consistency checks
- What:
+ The content of the translation: lexical equivalents for some key terms may be inconsistent
+ Technical details of presentation: footnotes, glossary, index or table of contents, etc.
- Example:
+ Public school: trường công, trường công lập
+ He: anh, nó, hắn
+ Bullet points: a b c or 1 2 3

Using the test results

• Initial draft: readability checks and comprehension checks, comparison with the ST
• Second draft: comparison with the ST, back translation, comprehension checks, naturalness
checks and readability checks
• Revised draft: consistency checks, readability checks, comprehension checks
• Final draft: consistency checks